Door het warme weer van de afgelopen weken hebben wij het erg druk met het ophalen van watervogels met botulisme. In de omgeving Pijnacker zien we vooral zwanen het slachtoffer worden van deze bacterie. Wat is botulisme precies? Hoe herken je het? En wat is er tegen te doen?
Wat is botulisme bij watervogels?
Botulisme is een ziekte die ontstaat door het gif van de bacterie clostriudium botulinum, type C. De bacterie produceert het meeste gif in zuurstofarm, ondiep en stilstaand water met temperaturen van 15˚C tot 35˚C. De infectie met botulisme gebeurt door het opnemen van weefseldeeltjes van dode dieren of van maden, afkomstig uit dode, besmette dieren.
Hoe herken je botulisme?
De meest herkenbare symptomen bij watervogels zijn spierverlammingen. Vogels reageren bijna niet meer op de omgeving en kunnen de nek en vleugels niet meer rechtop houden of goed bewegen. Met als gevolg dat de vogels verdrinken of de ademhalingsspieren niet kunnen gebruiken en hierdoor stikken.
Locaties met veel botulisme
- Monnikenweg in Pijnacker
Zowel woensdag als donderdag zijn wij hier meerdere malen geweest. Deze rustige omgeving met veel weilanden en kleine sloten is een favoriete spot voor zwanen. Helaas heerst er momenteel veel botulisme. Wij hebben woensdagavond drie zwanen (twee volwassenen en een jong) opgehaald met ernstige botulismeverschijnselen. Alle drie zijn vervoerd naar Vogelopvang de Wulp voor directe zorg. Inmiddels is bekend dat het jonge zwaantje de verlamming helaas niet overleefd heeft. De ouders zijn nog herstellende. Zodra de zwanen genezen zijn, zullen ze op een geschikte plek zonder botulisme worden uitgezet.Donderdag heeft onze chauffeur wederom een moederzwaan met zes jongen uit het water gevangen met lichte verschijnselen. Een van de jongen is naar Wildopvang Delft gegaan voor herstel en de andere konden gelukkig direct uitgezet worden in schoon water in de Groenzoom tussen Pijnacker en Berkel en Rodenrijs. Zodra het verzwakte jong is aangesterkt zullen deze herenigd worden. - Kornoeljestraat in Den Haag
Donderdag zijn er aan de Kornoeljestraat vier botulismezwanen opgehaald waarvan één al overleden was. In eerste instantie ontvingen we een melding over een jonge zwaan die op zijn rug lag. Bij aankomst vond chauffeur Erica de moeder niet beschermend en waakzaam reageren en al snel werden ook de andere twee jongen verzwakt aangetroffen. Moeder zwaan vond het alleen geen goed idee om net als haar jongen mee te gaan in onze ambulance voor wat extra zorg. Erica en bijrijdster Sam zijn lange tijd bezig geweest om haar naar een veilige plek te begeleiden. Ze was nog goed genoeg om van zich af te bijten. Vanaf de waterkant vangen werd geen succes en chauffeur Erica heeft toen voor de route via het water gekozen. Met een eigenwijze moederzwaan in de plomp is het best een lastige klus. Alle zwanen van deze melding zijn veilig bij Vogelasiel de Wulp aangekomen. - Paletsingel in Zoetermeer
Vrijdag en zaterdag zijn er twee verzwakte zwanen met botulisme opgehaald aan de Paletsingel in Zoetermeer. Zij zijn voor herstel naar Wildopvang Delft vervoerd. - Duikersloot in Pijnacker
Terwijl we dit bericht schreven, heeft een chauffeur alweer een zwaan opgehaald aan de Duikersloot in Pijnacker. Deze is inmiddels veilig aangekomen bij Wildopvang Delft. - Noord Aa in Zoetermeer
Op dit moment is er ook een chauffeur onderweg naar het Noord Aa naar aanleiding van een melding.
Hoe voorkom je verspreiding van botulisme?
- Meld overleden dieren bij de gemeente zodat deze opgeruimd kunnen worden.
- Bij een levende vogel die u verdenkt van botulisme, belt u de dierenambulance in uw regio. Of breng deze zelf naar de dichtstbijzijnde opvang.
- Haal de vogel alvast uit het water om verdrinking te voorkomen. Was hierna direct goed uw handen.
- Geef de vogel zelf geen voedsel of water, want de spieren in de hals kunnen dit niet verwerken.
Wij halen geen gezonde dieren uit hun leefomgeving om ziekte te voorkomen. Heeft u vragen over zwanen in uw omgeving, dan kunt u altijd contact opnemen met onze meldkamer via 070 – 328 28 28 of een van de omliggende vogelopvangen.
Het eerste zwanengezin Monnikenweg Pijnacker.
Gezin van de Monnikenweg dat is uitgezet in de Groenzoom.
Zwanenmoeder Kornoeljestraat Den Haag.
Zwaan van de Duikersloot Pijnacker.
